Bir belde hakkında bilgi almak istiyorsanız, ilk başvuracağınız kaynak o beldenin tarihçesi olacaktır. Beldenin kuruluşu, önemli olayları, tarihi süreç içerisindeki gelişimi burada yer alır. Beldenin geçmişinden bugüne özeti olan tarihçenin bu özelliğinden dolayı önemi büyüktür. Tarihçe resmi kurum kayıtları ile tutarlı ve o yörede yaşamış ve güngörmüş insanların anlattıklarıyla uyumlu olmalıdır. Tarihçe mümkün olduğu kadar herkesin üzerinde mutabık olduğu ortak bir metin olarak yer almalıdır. Objektif bir dil ile anlatılmalı, bilimsel anlamda herhangi bir belirsizlik içermemeli ve kısa net cümlelerle bugüne kadarki sürece ışık tutmalıdır. Tarihçenin yeni gelişen olay ve durumlarla da gerektiğinde güncellenmesi yapılmalıdır.
Karaçulha İlköğretim Okulunda göreve başladığım hemen ilk yıl, okula ait bir yayın organı çıkarmaya karar verdik. Okul Karaçulha’nın adını taşıyan çok eski ve köklü bir kurum olduğu için bu kaçınılmaz görünüyordu. Maalesef, Karaçulha’da sadece okul değil, belediye veya beldenin diğer kurumları olarak da, Araştırmacı Ramazan Kıvrak’ın ‘Fethiye’de Yörükler ve Karaçulha’ kitabı dışında, o zamana kadar herhangi bir kitap ya da yayın organı bulunmuyordu. 2000 yılında kişisel imkânlar ve bireysel çalışmalarla çıkartılan Kıvrak’ın kitabı 12 yıllık bir çalışmanın ürünü olarak Karaçulha’nın bir ilki oluyordu. Başta bu kitaptan ve okul kayıtlarından faydalanarak beldemizin ve okulumuzun tarihçesini kaleme almaya çalıştık. İleri gelenler, başkanlar muhtarlar ve beldede uzun yıllar görev yapmış emeklilerin çoğunu ziyaret ettik. 2005 yılı sonunda Karaçulha’da ‘Karaçulha’ adıyla çıkardığımız bu ilk dergimizde bu tarihçeye yer verdik. Tarihçenin sonuna önemli bir notu da ekledik. “6 asırdan fazla mazisi olan Karaçulha tarihinin ve bu gününün yazılması çok yoğun ve akademik bir çalışmayı gerektirmektedir. Karaçulha Belediyesi ve beldemizde bulunan okullar bir araya gelerek, diğer kurumlarla işbirliği içinde Karaçulha’nın hem geçmişini hem de bugününü yazması ve kitaplaştırması uygun olacaktır. Karaçulha’yı anlatan bu yazı ve geniş bilgi için www.karaculha.com sitesini ziyaret edebilirsiniz.” Bu noktada amacımız; tarihçenin zenginleştirilmesi, herkesin ulaşabileceği ve beldedeki her kurumda bir kaynakça olarak yer almasını sağlamaktı.
İster şahıs ister kurum olsun ayakları yere basmanın birinci yolu tarihini bilmektir. Geçmişi bilen bugünü iyi okur, geleceğe dair daha isabetli kararlar alır. Bu noktada her kurumun, köy, belde ve diğer sivil kuruluşların tarihçeleri mutlaka bulunmalı ve güncellenmesi sağlanmalıdır. Özgeçmiş gibidir tarihçeler, nereden nereye doğru yol alındığının bir göstergesidir aynı zamanda.
Görev yaptığım dönem içinde ‘Karaçulha’ dergilerine devam ettik. Mevcut çalışmaları da üç yıl üst üste görüntülü olarak (VCD kaydıyla) kamuoyuyla paylaştık. Daha sonra, Çalıca İlköğretim Okulu’da Papatya isimli dergiyle beldeye yazılı bir eser daha kazandırmış oldu. Yine Karaçulha Kültür ve Dayanışma Derneği olarak ‘Karaçulha’nın Sesi’ adını verdiğimiz iki bültenle Karaçulha adına yazılı eserler kazandırmaya devam ettik. Dernek bünyesinde Karaçulha konulu şiir, kompozisyon ve fotoğraf yarışmasını tertip ederken de düşüncemiz hep belde ile ilgili yazılanların artması ve geleceğe bugünü daha iyi not düşürmekti.
Örneğini sadece Karaçulha ile ilgili verdiğimiz tarihçe konusu elbette her kurum ve yer için geçerli. Birçok kurum ve belde de uzun yıllardır, kabul edilmiş güncel tarihçeler zaten mevcut. Bu anlayışı kurumsallaştırmak ve yaygın hale getirmek çok daha faydalı olacaktır. Tanıma, tanıtma ve tanışma bunu gerektirir. Yine, tarihçenin yanında bugünkü mevcut durumu da iyi kayıt altına almak gerekir. Nüfustan tutunda, ekilebilir alanlara kadar, boş konut sayısından işyeri özelliklerine kadar geniş ölçekte tartışmasız net bilgileri yarınlar için kayda geçirmek gerekiyor. Geçmişte bu noktada yapılan ihmallerin sıkıntısını bugün nasıl çekiyorsak yarın da birilerini zor durumda bırakmamak adına bunu yapmalıyız.
Her zaman söyleriz; asıl olan yazıdır belgedir. Sağlam, kurumsallaşmış yapılanmaların yolu da budur. Günübirlik, bireysel katkıların gölgesinde kalmadan kurumsallaşabilen yapılar ise çok daha güzel hizmetler üretirken aynı zamanda kalıcı da olacaktır. Haftaya yeni konularda buluşuncaya kadar sağlıcakla kalın, hoşcakalın.