Sosyal Hizmet Uzmanına Sorular ve Cevaplar

Sosyal hizmet uzmanı ne iş yapar?

Sosyal hizmet, toplumda dezavantajlı bireylerin, kamu kaynaklarını kullanarak birey, grup, toplum düzeyinde çalışmalar yaparak toplumun diğer bireyleri kadar avantajlı olmasını sağlayan uzman kişidir.

Sosyal hizmet mesleği hangi gruplarla çalışır?

Yaşlılık, engellilik, çocuk, madde bağımlılığı, kadın, suçluluk, yoksulluk, mülteci sorunları gibi alanlarda çalışır.

Sosyal hizmet psikoloji ve sosyoloji dallarından farklı ne yapar?

Sosyal hizmet kendine özgü kuram ve yöntemleri bulunan bir meslektir. Sosyal hizmet bu iki mesleğinde ortasında bulunarak multi disipliner bir anlayışla müracaatçının mevcut durumunu güçlendirir. Gerekli durum ve vakalarda psikolojik destek sağlanırken toplum düzeyinde de çalışmalarını sürdürür.

Hangi meslek grupları ile etkileşim halindedir?

Başta psikoloji, sosyoloji, hukuk, STK, belediyecilik, aile, sağlık gibi sayısını arttırabileceğimiz meslek alanları yanı sıra kişinin sistemle etkileşime girdiği diğer sistemlerle çalışma olanağına sahiptir.

Sosyal hizmet politikası nasıl belirlenir?

Sosyal hizmet politikası “sosyal refah” devlet anlayışı altında Türkiye Cumhuriyeti Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından belirlenir.

Sosyal hizmetin kendine özgü yöntem ve teknikleri var mıdır?

Evet vardır. Özellikle çevresi içerisinde birey anlayışı benimsenmiştir. Bu anlayışta birey izole bir varlık değildir ve başka sistemlerle de etkileşim halindedir anlayışı vardır. Böylelikle uzman sadece bireyle değil, bireyle ilişkili olan tüm sistemle etkileşim fırsatı bulur. Örneğin ekonomi, sağlık, iletişim, barınma, güvenlik, eğitim gibi.

Kurumlar arası sosyal hizmet uygulaması farklılık gösterir mi?

Evet gösterir. Genel hatları ile sosyal hizmet disiplini ve hak temelli anlayışı benzerlik gösterir. Fakat çalışılan kurama göre müracaatçı kitlesi değişkenlik gösterebilir. Buna bağlı olarak yardım modeli ve çalışma biçimleri de değişebilir.

Sosyal hizmet uzmanı dezavantajlı gruplardan duygusal olarak etkilenir mi?

Evet etkilenir. Uzun süre ağır vakalarla çalışma yapan uzmanlar tükenmişlik yaşayabilir. Örneğin çocuk esirgemede çalışan bir uzman sürekli ihmal ve istismar vakaları ile ilgilenmek zorunda kalabilir. Ya da mülteci alanında çalışan birisi savaş ve işkence mağdurlarıyla çalışmak durumunda kalabilir. Bu tür durumlarda mümkünse alan veya birim değiştirilmeli ya da profesyonel destek alınmalıdır.

Sosyal hizmetin hangi alanlarında çalışmak daha zordur?

Bu durum vakaya göre değişkenlik gösterebilir. Spesifik bir alan söylemek zordur. Müracaatçı birden fazla sorun ile karşımıza çıkabilir. Örneğin psiko-aktif madde öyküsü bulunan bir kişi aynı zamanda yoksullukla, kadına şiddetle, ihmal istismar ile karşı karşıya kalmış olabilir. Bu durumda multi disipliner çalışmak gerekir. Bu tür vakalar daha fazla tükenmişliğe neden olmaktadır.

Sosyal hizmet uzmanını önümüzdeki 5 yıl içerisinde nereye gideceğini düşünüyorsunuz?

Bu soru sosyal politika ile ilgili. Ülkemizde sosyal hizmet sınırları ve politikası tam çizilebilmiş bir meslek değildir. Sosyal hizmet uzmanı yerine farklı meslek gruplarından bireyler atanmaktadır. Bu mesleğe oldukça zarar veriyor. Aynı zamanda mevzuatla ilgili bir takım sorunlar vardır. Uzman tüm vaka yöneticiliğinin karşısında aşılamayan mevzuatlarla karşı karşıya kalabilir.

Sosyal hizmet uzmanının raporlama ve dokümantasyon sistemi var mıdır?

Evet vardır. Bunun adı “Sosyal İnceleme Raporu”dur (SİR). Çalışan kuruma göre bu raporun yanında farklı destekleyici raporlar ve portal sistemi kullanılmaktadır.

Örgün eğitim ile açık öğretim arasında bir fark var mıdır?

Kesinlikle vardır. Örgün öğretim uygulama ve yöntemleri öğrenmek açısından oldukça önemlidir. Gerekli vaka tartışmaları ve süpervizyon desteği örgün eğitimle mümkündür. Açık öğretimden mezun olanlar sosyal hizmet mesleki beceri ve disiplinini maalesef öğrenemeden mesleğe girmektedir.

Sosyal hizmet çalışanı masa başı işi mi, yoksa saha çalışması mı yapar?

Her ikisi de sosyal hizmet uzmanı için oldukça önemlidir. Çevresi içerisinde birey anlayışı ile çalışan bir uzman masa başında müracaatçının tüm sistemlerini yeteri kadar kavrayamaz. Gerekli durumlarda ev ziyareti gerçekleştirir. Gerekli aksiyon planının ve dokümantasyon işleminin yapılması için masa başı işine geri döner.

Hangi karakter özelliğine sahip olanlar bu mesleği seçmelidir?

Öncelikle duygularını yönetebilen bireyler bu mesleği seçmelidir. Dezavantajlı gruplarla çalışmak oldukça yıpratıcıdır. İletişim becerisi iyi olan insan hayatına değer veren, insanların hayatlarına dokunmayı önemseyen karakter özelliklerine sahip kişiler bu mesleği seçmelidir.

Atakan Pehlivan (Anadolu Gençlik Dergisi, Sayı: 237, Ekim 2019)